هر سهم پالایشگاه‌های ایران چقدر می ارزد؟

بر اساس دستورالعمل جدید اعلامی وزارت نفت، قیمت خوراک پالایشگاه ها کاهش خواهد یافت. اعمال سیاست های قرنطینه، کاهش شدید مسافرت و حمل و نقل در نتیجه کرونا به صنعت پالایشی جهان آسیب رسانده و حاشیه سود آنها را پایین آورده و پالایشگاههای ایران نیز تا حدودی از این بحران، تاثیر پذیرفته اند. البته عامل تحریم ها را هم باید به این امر افزود. نکته شایان توجه اینست که پالایشگاه های کشور خواستار کاهش قیمت خوراک و اعمال تخفیف شده اند.

• به گزارش گروه خبری «اخبار بورس»  وزیر نفت در این رابطه گفته است که اصلاح قیمت خوراک پالایشگاه ها باعث بهبود نماد این شرکت ها در بورس خواهد شد. در واقع وزیر نفت در مورد فرآیند راه‌اندازی صندوق ETF پالایشی و افت سهام پالایشی ها تاکید کرده که با هدف حمایت از پالایشگاه ها، قیمت خوراک این گروه کاهش یافته تا زمینه بهبود وضعیت این شرکت ‌ها در بورس فراهم شود. پیشتر زنگنه در نامه ای به معاون برنامه ریزی خود در ۲۳ مرداد اعلام کرده بود که با توجه به شرایط تحریم ‌ها، نوسان شدید قیمت ‌ها و به‌ کارگیری روش ‌های جدید فروش نفت و فرآورده ‌های نفتی، نحوه محاسبه قیمت خوراک برای پالایشگاه ‌های نفتی، پالایشگاه ستاره خلیج ‌فارس و دو پتروشیمی نوری و بوعلی تغییر کرده است.
• در واقع دیگر مدل قیمت گذاری فوب خلیج فارس دیگر ملاک نیست بلکه ملاک متوسط وزنی صادرات نفت در پایان هر ماه است و تخفیف های اعمالی به پالایشگرهای خارجی به پالایشگاه های داخلی هم داده خواهد شد. البته به دلیل تحریم ‌ها میانگین نرخ محموله ‌های نفتی ایران نسبت به میانگین نرخ محموله ‌های نفتی صادراتی ارزان‌ تر است. بنابر این تصمیم اخیر با ایجاد کردن خوراک ارزان‌ تر برای شرکت ‌های پالایشی؛‌ تاثیر مثبتی بر سودآوری شرکت ‌ها خواهد داشت. اما سهم بالای دولت در سیاست‌گذاری‌ های این شرکت‌ ها می ‌تواند این سود‌‌های بالقوه را تحت الشعاع قرار دهد.
• «علیرضا صادق‌آبادی»، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش، اعلام کرده که هم اکنون ظرفیت پالایشی کشور ۲٫۳ میلیون بشکه در روز است که با اضافه شدن ۱۵۰ هزار بشکه میعانات گازی که به دو پتروشیمی نوری و بوعلی فروخته می‌شود، در بدبینانه‌ ترین حالت سالانه حدود ۱ میلیارد دلار تخفیف برای واحدهای پالایشی و پتروشیمی در نظر گرفته می ‌شود.
• روی هم رفته، باتوجه به درخواست پالایشگاه ها برای افزایش درصد تخفیف خوراک نسبت به قیمت نفت خام در فوب خلیج فارس، قیمت خوارک این واحدها طبق دستورالعمل ابلاغی به معاونت برنامه ریزی وزارت نفت با تخفیف بیشتر نسبت به قبل نرخ گذاری خواهد شد. تا پیش از این نرخ خوراک پالایشگاه های کشور بر مبنای ۹۵ درصد قیمت نفت خام فوب خلیج فارس تعیین می شد.
• «ناصر عاشوری» دبیرانجمن صنفی پالایشگاه ‌ها در این رابطه معتقد است: به دلیل درخواست پالایشگاه های کشور در خصوص افزایش میزان درصد تخفیف خوراک دریافتی و همچنین باتوجه به شرایط کرونا، بود که طرح بازنگری خوراک پالایشگاه ها کلید خورد.
• باید اذعان نمود که باتوجه به طرح های توسعه ای پالایشگاه ها و همچنین افزایش هزینه های جاری این واحدهای تولیدی، در صورت عدم حمایت از مجتمع های پالایشی کشور و بازنگری نکردن در قیمت خوراک آن ها، روند سودآوری پالایشگاه ها دچار تغییرات منفی می شد، اما با طرح فوق که قطعاً به نفع این واحدهای تولیدی که بالادست بسیاری از صنایع پتروشیمی هستند، به صورت غیرمستقیم از بسیاری از کارخانجات تولیدی کشور حمایت شده است.
• نحوه محاسبات نرخ جدید که پایه آن برمبنای میانگین ماهانه محموله ‌های صادراتی کشور است، در وهله اول منافع قابل توجهی برای صنعت پالایشی که مادر بسیاری از صنایع کشور است، خواهد داشت و در ادامه نیز با تقویت این صنعت، شاهد بهبود بیشتر روند تولید خوراک برای صنایع پایین دستی خواهیم بود. اگرچه قیمت محاسبه ‌شده برای خوراک پالایشگاه ‌ها با توجه به محرمانه بودن قیمت نفت صادراتی در شرایط تحریم، هنوز مشخص نیست اما موضوعی که موجب رضایت پالایشگاه‌ ها شده، جذابیت کاهش قیمت خوراک است زیرا در شرایط فعلی، شرکت ملی نفت، محموله‌ های خود را پایین ‌تر از قیمت رسمی به فروش می ‌رساند. با توجه به اینکه میانگین وزنی صادرات نفت، نقش مهمی در فرمول تعیین ‌شده دارد، درآمد واحدهای پالایشی با افزایش چشمگیری مواجه خواهد شد.
• براین اساس، ۵ دلار تخفیف در بشکه ، با ارز نیمایی ۱۹۰۰۰ تومانی، ۹۵۰۰۰ تومان برای هر پالایشگاه در هر بشکه سود خواهد داشت و با توجه به میزان مصرف پالایشگاه های مدنظر سود مناسبی به شرح زیر رقم خواهد زد.

ردیف	نام شرکت پالایشی (نماد)	میزان نفت مصرفی در سال (میلیون بشکه)	ارزش سهام نماد (۲ شهریور۹۹) به ریال	قیمت سهام پس از اعمال تخفیف خوراک (به ریال) p/e	میزان سود آوری سالانه پالایشگاه پس از تخفیف خوراک (میلیارد تومان)	سود خالص هر سهم در پایان سال پس از اعمال تخفیف خوراک (به ریال)
۱	شرکت پالایش نفت اصفهان (شپنا)	۱۳۰	۳۵۰۲۰	۱۷۸٫۸۰۰	۱۲٫۳۵۰	۵۲۹
۲	شرکت پالایش نفت تهران (شتران)	۸۵	۳۴۹۶۰	۱۵۴٫۲۰۰	۸۰۷۵	۴۱۴
۳	شرکت پالایش نفت بندرعباس (شبندر)	۱۰۷	۳۹۸۷۰	۲۶٫۷۶۰۰	۱۰٫۱۶۵	۸۱۴
۴	شرکت پالایش نفت تبریز (شبریز)	۳۷	۴۳۴۶۰	۲۷۰٫۰۰۰	۳۵۱۵	۸۰۳
مجموع					۳۴٫۱۰۵

• لذا پالایشگاه ها بیشترین تاثیر پذیری از افزایش درآمد حاصل از تخفیف را خواهند داشت که باعث افزایش ارزش سهام آنها در بورس خواهد شد و در این میان شبندر در رتبه اول قرار خواهد گرفت. همچنین مزیت نسبی ایران در تامین خوراک ارزان قیمت، و اعطای این یارانه ها، می تواند به سود پالایشی ها در صادرات فرآورده ها با توجه بالاتر بودن قیمت این فرآورده ها در کشورهای همسایه باشد.
• در همین راستا، مجوزهای دومین صندوق ETF دولتی شامل ۴ پالایشگاه اصفهان، بندرعباس، تهران و تبریز دریافت شده و این صندوق ثبت شده و در چهارشنبه هفته جاری نیز در بورس تهران پذیرش می شود.
• با تغییر مبنای نرخ نفت خام تحویلی از میانگین ماهانه منطقه (دبی، عمان و برنت دریای شمال) به فوب ایران می‌ توان انتظار داشت که قیمت نفت خام تحویلی تا حدود ۱۰ درصد کمتر از سابق باشد. از طرفی مبنای نرخ پنج فرآورده اصلی پالایشگاه‌ ها نیز به فوب ایران تغییر کرده است که این موضوع نیز باعث کاهش نرخ فروش فرآورده‌ های اصلی پالایشگاه ‌ها می‌شود اما نه کاهش نرخ خوراک پالایشگاه و نه کاهش نرخ فرآورده ‌های آنها مشخص نیست. با توجه به مشخص نبودن نرخ مواد اولیه و محصولات درصورتی‌که فاصله نرخ نفت خام ایران و منطقه بیش از فاصله نرخ محصولات اصلی پالایشگاه‌ ها با منطقه باشد این تغییر نرخ‌گذاری به‌ نفع پالایشگاه ‌ها خواهد بود. با یک دید کلی و با در نظر گرفتن نرخ ۲۰ هزارتومانی دلار برای یک دوره ۱۲ ماهه به ازای هر دلار بهبود در کرک اسپرد (فاصله بهای یک بشکه محصول تولیدی پالایشگاهی و یک بشکه نفت خام دریافتی توسط پالایشگاه ‌ها) سود ناخالص پالایشگاه اصفهان ۵۲۹ ریال، پالایشگاه تهران ۴۱۴ ریال، پالایشگاه بندرعباس ۸۱۴ ریال و پالایشگاه تبریز ۸۰۳ ریال بهبود پیدا می‌کند.
• تغییر مبنای محاسبه نرخ خوراک پالایشگاه‌ ها، به‌خودی ‌خود اتفاق مثبتی بوده و برای شرکت ‌های پالایشی خبر خوبی خواهد بود؛ مشروط بر آنکه این طرح به‌ درستی اجرا شود. ولی باید به دو نکته اساسی درخصوص این شرکت ‌ها توجه کرد یکی قیمت‌ گذاری صحیح خوراک و دیگری نحوه تسویه‌ حساب شرکت ملی پخش فرآورده‌ های نفتی با شرکت‌ های پالایشی است. زمانی که محصولات اصلی شرکت‌ های پالایشی سودآور می ‌شوند این شرکت ‌ها نمی ‌توانند وجه آن را از شرکت پخش فرآورده ‌های نفتی دریافت کنند و جزئی از مطالباتشان می ‌شود اما زمانی که شرکت ‌ها زیان‌ ده می ‌شوند موظف می ‌شوند هزینه آن را به شرکت پخش فرآورده‌ های نفتی پرداخت کنند. این در حالیست که کاهش خوراک پتروشیمی ‌ها و پالایشگاه ها اثر مثبتی بر سودآوری شرکت ‌ها دارد اما این سود، سود بی ‌کیفیت شناخته می ‌شود، زیرا این سود و وجه نقد بر اساس گزارش‌ ها به خود شرکت برنمی‌ گردد. پس باید قبل از پرداختن به تغییر نحوه محاسبه، نحوه تسویه‌ حساب بین شرکت پخش فرآورده ‌های نفتی و شرکت ‌های پالایشی را بررسی کرد. شفافیت و تحلیل ‌پذیر بودن نکته ‌ای است که باید درخصوص این شرکت ‌ها به آن توجه کرد؛ اما دستورالعمل جدید قیمت ‌گذاری‌ ها به‌ گونه ‌ای است که هیچ فردی اطلاعاتی از نحوه محاسبه آن ندارد و می ‌تواند این میانگین هرماه یک قیمتی داشته باشد. پس اگر دولت قصد دارد سهام دولتی را در قالب ETF به مردم واگذار کند باید شفافیت را در دستور کار خود قرار دهد. در مجموع، مدل جدید قیمت گذاری نفت خام، سود حدود ۳۵ هزار میلیارد تومانی برای شرکت های پالایشی و سهامدارانش در برخواهد داشت.
• .
• منبع: نفت ما