نگاهی بنیادی به ایران خودرو

به گزارش TSEpress گروه تحلیل پرشین تحلیل وابسته به کارگزاری آراد ایرانیان در  تحلیلی  وضعیت  بنیادی ایران خودرو  را  بررسی نموده است

شرکت ایران خودرو در اولین پیش بینی خود سود سال 94 را با کاهش 56 درصدی نسبت به سال 93 از 502 ریال به 221 ریال رساند. که مهم ترین مفروضات بودجه 94 به شرح زیر بود:

1-تعداد تولید و فروش 508,000 دستگاه در نظر گرفته شده که نسبت به سال 93 به ترتیب 15 و 20 درصد کاهش را نشان می دهد.

2- افزایش 10درصدی قیمت مواد اولیه براساس ميانگين  نرخ كتابچه هاي ساپكو در سال 1393

3- افزایش 10 درصدی نرخ محصولات شرکت

حالا شرکت در گزارش عملکرد سه ماهه خود  12 ریال سود اعلام کرده است و حدود 5 درصد از سود پیش بینی شده سال 94 را پوشش داده است . و در پیش بینی خود براساس عملکرد سه ماهه سود سال 94 را بدون تغییر همان مبلغ 221 ریال اعلام نموده است. شرکت مفروضات بودجه را هم تغییر نداده است و تنها تغییری که در پیش بینی جدید نسبت به اولین پیش بینی وجود دارد افزایش بهای تمام شده و کاهش هزینه های مالی می باشد. که مجموعا تاثیری بر سود پیش بینی شده نگذاشته است.

تولید شرکت در سه ماهه اول سال جاری به نسبت مدت مشابه سال قبل با 8 درصد افزایش همراه بوده است اما تعداد فروش با کاهش 27 درصدی روبرو شده است و در واقع رکود موجود در بازار خودرو و کاهش تعداد فروش باعث عدم پوشش مناسب بودجه شرکت در عملکرد سه ماهه شده است که در ادامه جداول آنرا ملاحظه می نمایید.

همانطور که ملاحظه می کنید روند تولید شرکت نسبت به سال گذشته بهبود یافته است و شرکت موفق شده 26 درصد از بودجه تولیدی خود را در عملکرد سه ماهه محقق نماید. بنابراین می توان امیدوار بود شرکت نه تنها تولید بودجه شده خود را پوشش دهد بلکه در سال جاری از سقف تولید سال گذشته (601,393 دستگاه ) فراتر هم برود. زیرا بطور معمول در سه ماهه اول سال میزان تولید شرکت های خودرویی نسبت به بقیه سال کمترمی باشد .

در مورد وانت کاریا نیز که شرکت در عملکرد سه ماهه تولیدی نداشته است قابل ذکر است که خط تولید این محصول طبق پیش بینی شرکت از 12 تیرماه 94 به بهره برداری خواهد رسید و در عملکرد سه ماهه شرکت هنوز بهره برداری انجام نشده است. این خط تولید با ظرفیت اسمی 50,000 دستگاه شروع به غعالیت خواهد نمود و پیش بینی می شود در سال 94 حدود 20,000 دستگاه تولید شود.

درمورد گروه پیکان که مربوط به محصول وانت پیکان می باشد قابل ذکر است علیرغم اینکه شرکت پیش بینی نموده بود تولید این خودرو در سال 94 متوقف خواهد شد ولی در دو ماه اول سال همچنان به تولید این محصول ادامه داده است.

 فروش تعدادی شرکت نسبت به سه ماهه سال گذشته با کاهش 27 درصدی همراه بوده است که دلیل اصلی آن را می توان رکود موجود در بازار خودرو و انتظارات برای کاهش قیمت خودرو دانست. علیرغم اینکه بارها مسئولین شرکت و برخی فعالان بازار خودرو اعلام نموده اند خودرو کاهش قیمت نخواهد داشت اما متقاضیان خودرو با توجه به پیشرفت های حاصله در توافق هسته ای انتظار دارند با رفع تحریم ها و بهبود شرایط اقتصادی قیمت خودرو کاهش یابد. برخی هم با توجه به مطرح شدن بحث قراردادهای جدید در ایران خودرو به تصور خرید خودروی با کیفیت تر در آینده اقدام به خرید نمیکنند. (ولی باید به این نکته توجه داشت راه اندازی خط تولید جدید و تولید محصولی جدید در بهترین حالت تا سال 96 به طول خواهد انجامید. اما میتوان انتظار بهبود کیفیت همین محصولات کنونی رابا توجه به ورود قطعات با کیفیت خارجی داشت).

البته باید به تقاضای فصلی هم توجه داشت و اینکه بازار خودرو در نیمه دوم سال فعال تر از نیمه اول سال دنبال میشود.

با توجه به موارد ذکر شده شرکت فقط 19 درصد از میزان فروش بودجه شده خود را در عملکرد سه ماهه پوشش داده است .

شرکت ایران خودرو در بودجه سال 94 خود یک افزایش قیمت 10 درصدی برای محصولاتش در نظر گرفته است که با توجه به کشش بازار و عدم موافقت شورای رقابت با افزایش قیمت خودرو این افزایش هنوز محقق نشده است که این موضوع در جدول فوق با مقایسه قیمت های واقعی و بودجه شده کاملا مشهود است . و با توجه به شرایط موجود در بازار خودرو پیش بینی می شود تا پایان سال هم افزایشی در قیمت خودرو صورت نگیرد . که این مورد میتواند درآمد حاصل از فروش را کاهش دهد.

در ادامه به بررسی تحلیلی فروش شرکت می پردازیم :

حالت اول : با فرض اینکه افزایش نرخی در سال 94 صورت نگیرد و تعداد فروش نیز مطابق بودجه محقق شود به برآورد مبلغ فروش شرکت می پردازیم:

برای برآورد فروش تحلیلی برای خودروهایی که بصورت جداگانه (رانا، دناو سوزوکی ) در گزارش ارائه شده است از قیمت های واقعی سه ماهه استفاده شده است . و برای محصولاتی که بصورت گروه بیان شده است برای اینکه تاثیرات ترکیب فروش را بر میانگین قیمت خنثی کنیم از قیمت های سال 93 استفاده می کنیم . (زیرا می دانیم قیمت ها نسبت به آخرین نرخ های اعلامی شورای رقابت در سال 93 تغییری نداشته اند). برای مبلغ فروش قطعات و وانت کاریا (که هنوز تولید نشده) از قیمت های بودجه شده استفاده کرده ایم .

در مورد خودرو وانت نیز فرض می کنیم 1486 واحد تولید شده به نرخ سه ماهه تا پایان سال به فروش برسد.

طبق محاسبات در صورتیکه افزایش نرخ 10 درصدی پیش بینی شده توسط شرکت برای سال 94 محقق نشود و تعداد فروش شرکت برابر با بودجه باشد بنابراین مبلغ فروش ایران خودرو در حدود 14 هزار میلیارد ریال (معادل 117 تومان به ازای هرسهم) کاهش خواهد یافت . (البته این رقم مربوط به فروش میباشد و مستقیما سود به این میزان کاهش نخواهد یافت زیرا در ادامه تحلیل خواهید دید بهای تمام شده نیز کاهش خواهد یافت)

حالت دوم: با فرض اینکه قیمت خودرو افزایشی نداشته باشد اما شرکت در 9 ماه آتی سال علاوه بر ادامه روتد مناسب تولید ، فروش خود را نیز نسبت به بودجه  (با همان ترکیب فروش) 10 درصد افزایش دهد( به جز گروه پیکان ) .

در این صورت مبلغ فروش شرکت نسبت به پیش بینی حدود 597 میلیارد ریال (به ازای هر سهم در حدود 5 تومان) افزایش می یابد . البته لازم به ذکر است افزایش میزان فروش بیشتر از 10 درصد تاثیر بسزایی بر افزایش مبلغ فروش به ازای هر سهم خواهد داشت . برای مثال افزایش 15 درصدی تعداد فروش موجب افزایش درآمد فروش 66تومانی هر سهم نسبت به بودجه خواهد شد.

بنابراین انتظار می رود ایران خودرو با فراهم کردن شرایط مناسب به دنبال افزایش تعداد فروش باشد تا اینکه در حالیکه بازار کشش قیمت های کنونی را ندارد به دنبال افزایش قیمت محصولات خود باشد.  زیرا افزایش قیمتی که به کاهش فروش بینجامد شرایط سودآوری شرکت را در موقعیت بدتری قرار میدهد.

بهای تمام شده

شرکت ایران خودرو در اولین پیش بینی خود ریز اجزای بهای تمام شده را به شرح زیر اعلام نموده است.

همانطور که ملاحظه می کنید قسمت عمده ای از بهای تمام شده مربوط به مواد مستقیم (شامل قطعات ، ورق فولادی ، سی کی دی ف و سایر مواد اولیه) می باشدکه شرکت در بودجه خود افزایشی قیمت 10 درصدی برای مواد اولیه و افزایش های قانونی برای دستمزد و سربار در نظر گرفته است .

اما شرکت در بودجه جدید خود مبلغ بهای تمام شده را 479 میلیارد ریال افزایش داده است که اعلام ننموده است این افزایش بابت چیست ولی ما برای تحلیل بهای تمام شده خود فرض می کنیم این مبلغ به مواد مصرفی اضافه شده است .

بررسی مواد مستقیم

حدود 88 درصد از مواد اولیه موردنیاز شرکت شامل مواد و قطعاتی است که توسط شرکت ساپکو تامین می شود. از آنجاییکه 100 درصد سهام شرکت ساپکو متعلق به ایران خودرو است و این شرکت به نوعی به طور انحصاری مشتری شرکت های قطعه ساز می باشد بنابراین انتظار می رود با توجه به عدم افزایش قیمت خودرو تغییری در قیمت قراردادهای این شرکت با قطعه سازان نیز ایجاد نشود و افزایش نر خی در مواد اولیه صورت نگیرد  (البته این موضوع در صورت های مالی سه ماهه قطعه سازان نیز قابل رویت می باشد). این در حالیست که ایران خودرو در بودجه خود افزایش نرخ 10 درصدی در مواد اولیه در نظر گرفته است . بنابراین شرکت از محل عدم افزایش قیمت قطعات پتانسیل کاهش بهای تمام شده را دارد. که در تحلیل کارشناسی ارائه میشود. (البته قسمتی از از خریدهای ساپکو از خازج کشور می باشد ولی با توجه به رقم پایین آن نسبت به قطعات و مواد داخلی از آن چشم پوشی شده است)

حدود 6 درصد از مواد نیز مربوط ورق فولادی می باشد که توسط شرکت فولاد مبارکه تامین می شود . قیمت محصولات فولاد مبارکه در بورس کالا از ابتدای سال تا کنون بین 10 تا 15 درصد کاهش قیمت داشته است . بنابراین نه تنها افزایش قیمت 10 درصدی اعمال شده در بودجه توجیح ندارد بلکه طبق تحلیل کارشناسی این مبالغ با 10 درصد کاهش اعمال خواهند شد.

6 درصد باقیمانده دیگر از مواد اولیه مربوط به قطعات ، سی کی دی ، ورق آهن و سایر مواد اولیه است که از خارج کشور تامین میشود که با توجه به تغییرات نرخ ارز مبادله ای افزایش 10 درصدی اعمال شده در بودجه برای این قسمت از مواد منطقی می باشد.

با توجه به افزایش منطقی مبالغ دستمزد و سربار تغییری در این ارقام نخواهیم داشت.

بهای تمام شده تحلیلی

حالت اول: با اعمال تغییرات فوق و با فرض اینکه شرکت به میزان بودجه اعلامی تولید و فروش داشته باشد بهای تمام شده به میزان 11 هزار میلیارد ریال (به ازای هر سهم 927 ریال) ریال کاهش خواهد یافت .

حالت دوم : با افزایش 10 درصدی تعداد تولید و فروش (با ترکیب تولید و فروش مشابه بودجه ) بهای تمام شده مبلغ 138 هزار میلیارد محاسبه شده است .( از نکات مهم این سناریو میتوان به کاهش هزینه های جذب نشده با توجه به افزایش تولید اشاره نمود) .

صورت سود و زیان

نتیجه

همانطور که در صورت سود و زیان مشاهده می کنید در صورت عدم افزایش قیمت و تعداد فروش سود سال 94 شرکت به 32 ریال کاهش خواهد یافت . اما اگر شرکت بتواند تعداد فروش محصولات خود را 10 درصد افزایش دهد حتی در صورتیکه قیمت محصولات افزایش نیابد سود سال 94 به مبلغ 239 ریال خواهد رسید که 8 درصد بالاتر از سود بودجه شده سال 94 می باشد .

بنابراین با توجه به اینکه روند تولید شرکت در 4 ماهه ابتدای سال مناسب بوده و با افزایش نسبت به مدت مشابه سال قبل روبرو بوده است بهتر مسولین شرکت به جای پافشاری بر افزایش قیمت محصولات خود در حالیکه بازار خودروکشش آن را ندارد (قیمت خودرو در بازار در حال حاضر زیر قیمت کارخانه است) به دنبال اتخاذ سیاست هایی برای تشویق مصرف کنندگان و همچنین افزایش کیفیت خودروهای تولیدی باشند و با افزایش مقداری فروش سود خود را افزایش دهند.

نکته قابل ذکر دیگر اینست که عملکرد شرکت در سه ماهه و سال گذشته از لحاظ عملیاتی چندان نامناسب نبوده است . زیرا سود عملیاتی شرکت بین 7 تا 9 درصد می باشد که با شرکت های بزرگ دنیا برابری می کند . سود عملیاتی در پیش بینی شرکت و هر دو سناریوی تحلیلی بالای 1000 ریال است و در واقع آنچه باعث کاهش سود خالص میشود هزینه های مالی سنگین تحمیل شده به شرکت می باشد . بنابراین اگر شرکت بتواند وضعیت نقدینگی و ساختار مالی خود را با فروش دارایی های مازاد و غیر مولد بهبود بخشد سود شرکت چندین برابر خواهد شد.