1.تقاضای سیمان
1.1. کل تقاضاکل تقاضای سیمان از سال 2000 تا سال جاری همواره رو به افزایش بوده است. در سال 2002 مصرف سیمان معادل 1,834 میلیون تن بوده است که این رقم در سال 2014 میلادی ، به 4.18 میلیارد تن رسید . به زعم نهاد تحقیقاتی سی . دَبِل . یو ، این روند رو به رشد تا سال 2018 همچنان ادامه خواهد داشت و در این سال احتمالاً مصرف جهانی سیمان حتی از 4.8 میلیارد تن نیز فراتر خواهد رفت .
تقاضا برای سیمان در طول سال 2002 تا 2014 هیچگاه کم نشده است. در طول این دوره میانگین نرخ رشد سالیانه تقاضای سیمان معادل 8.11 درصد است. نرخ رشد تقاضای سیمان در سال 2008 که معادل 2.4 درصد بوده است، به کمترین مقدار خود در طول این چند سال رسیده است. اما بعد از آن در سال 2009 به شیبی مثبت به مقدار 6 درصد رسید، ولی در سال 2010 به نرخ بیش از میانگین رسید.
1.2. تقاضا به تفکیکآسیای شمالی بیشترین سهم را از مصرف سیمان دارد. سهم مصرف این بخش از جهان در طول 10 سال اخیر تحول زیادی داشته است، به طوری که سهم آن از 45 درصد به 60 درصد رسیده است. سهم مصرف دیگر مناطق جهان به غیر از هند یا کاهش یافته و یا ثابت مانده است. سهم کشور هند از 7 درصد به 8 درصد رسیده است. همچنین دیگر تغییر عمده در سهم مصرف مربوط به اروپای غربی است که سهم آن از 14 درصد مصرف به 6 درصد مصرف کل کاهش داشته است.
1.3. مهمترین کشورهای مصرف کنندهدر این بخش 15 مصرف کننده عمده سیمان معرفی شده اند. در بررسی روند میزان مصرف سیمان ، آمریکا در سال 2001 از کشور هند مصرف بیشتری داشته است اما با شیب تند رشد مصرف هند، در سال های اخیر این کشور بیش از 3 برابر آمریکا مصرف سیمان داشته است. برزیل از رتبه 8 در مصرف به رتبه چهارم آمده و ایران با رشد زیادی که در مصرف سیمان داشته از رتبه 15 م به رتبه 5 مصرف سیمان در جهان صعود کرده است.
جدول – کشورهای عمده مصرف کننده سیمان (ارقام به میلیون تن)
در نمودار بالا 15 کشور مصرف کننده عمده سیمان جهان مشخص می باشد. کشور چین حدودا معادل 2.3 برابر مجموع 14 کشور دیگر مصرف سیمان داشته است. این کشور با این حجم مصرف قطعا رهبر بازار سیمان بوده و تغییرات در این کشور تاثیرات زیادی بر بازار سیمان خواهد گذاشت.
1.4. پیشبینی تقاضادر این بخش پیش بینی ICR در مورد تقاضای جهانی سیمان ارائه می شود. ICR پیش بینی خود را به تفکیک 3 منطقه ارائه کرده است. منطقه اول که بازارهای بالغ نامیده شده و پایین ترین قسمت نمودار است شامل بازارهایی میشود که شامل اقتصادهای توسعه یافته و بازارهای قدیمی سیمان می باشد. همانطور که مشخص است سهم این بخش تا سال 2007 با مصرف سالیانه 500 میلیون تن تقریبا ثابت بوده و از سال 2007 تا 2009 مصرف این بخش کاهش یافت تا به حدودا 400 میلیون تن در سال رسید. بر اساس این پیش بینی سهم تا سال 2016 این بخش در بازه 400 تا 500 میلیون تن در سال می باشد. بخش دوم مربوط به بازارهای نوظهور سیمان می باشد. مصرف این بخش در سال 2001 تقریبا معادل مصرف بازارهای بالغ بود اما به کم کم با شیب کم شروع به رشد کرد. همچنین پیش بینی می شود در سالهای بعد تا سال 2016 رشد این بخش شیب بیشتری پیدا کند.
بخش سوم کشور چین است که در سال 2001 مصرف سیمان این کشور حدودا 600 میلیون تن بوده است. مصرف این کشور با شیب بسیار زیاد شروع به رشد کرد و بر اساس این پیش بینی تا سال 2016 به بیش از 2000 میلیون تن در سال می رسد.
1.ظرفیت تولید سیمان
در نمودار ذیل ظرفیت تولید 17 شرکت که رهبر صنعت سیمان هستند آورده شده است. شرکت فرانسوی لافارژ با ظرفیت اسمی 231 میلیون تن در سال 2011 بزرگترین تولیدکننده سیمان جهان بود. ارزش کل فروش لافارژ در سال 2014، به 12,843 میلیون یورو کاهش یافت. لافارژ در کشورهای فرانسه، انگلیس، یونان، اتریش، ایالات متحده، و کانادا بازیگر اصلی بازار سیمان است. به علاوه، در اکثر کشورهای عرب زبان نیز جایگاه بسیار مستحکمی دارد. لافارژ، در حال حاضر، ظرفیت تولید سالانه 218 میلیون تن سیمان و 192 میلیون تن شن و ماسه را دارد. نمودار – ظرفیت اسمی شرکتهای رهبر بازار سیمانشرکت هلسیم، بعد از لافارژ، بزرگترین تولیدکننده مصالح ساختمانی در جهان است که مرکزیت آن در کشور سوئیس می باشد. در شش ماهۀ اول سال 2015 میلادی ( از 11 دی 1393 لغایت 11 تیر 1394 ) حجم فروشهای سیمان هلسیم ، با 2 درصد افت در قیاس با شش ماهۀ اول سال 2014 ، به 6/67 میلیون تن نقصان یافت . با این حال ، فروشهای شن و ماسۀ شرکت با 3/4 درصد رشد به 72 میلیون تن رسید . در این برهه ، خالص ارزش فروشهای هلسیم با 3/1 درصد کاهش سالانه تا 8,646 میلیون فرانک سوئیس پایین آمد . به همین سیاق ، سود عملیاتی هلسیم نیز با افتی حدوداً 7 درصدی به 1,471 میلیون فرانک سوئیس رسید. شرکت سیمان آن هوی کنچ (Anhui Conch ) بزرگترین تولیدکننده سیمان در کشور چین و سومین تولید کننده بزرگ این محصول محسوب می گردد .
شرکت سیمان هایدلبرگ، دیگر تولید کننده عمده سیمان است، در جنوب غربی آلمان تاسیس شد. این شرکت آلمانی بزرگترین تولیدکننده شن و ماسه جهان است و در برخی از کشورهای شرقی و شمالی اروپا و همچنین برخی از کشورهای غرب آفریقا بزرگترین بازیگر سیمان به حساب میآید.
سمکس پنجمین تولیدکننده بزرگ سیمان در جهان است که در مکزیک تاسیس شد. حجم کل سیمان تولیدشده توسط این شرکت ، از مبادی 61 کارخانۀ آن ، 65/84 میلیون تن است. سمکس در برخی کشورهای آمریکای مرکزی و حوزه دریای کارائیب و همچنین در کرواسی، لاتویا و مکزیک بزرگترین تولیدکننده است. همچنین در اسپانیا و کلمبیا، دومین و در انگلستان، سومین بازیگر بزرگ بازار سیمان است. 1.بررسی وضعیت تولید سیمان 3.1. میزان تولید سیمانتولید سیمان در سال 2012 به میزان 3,700 میلیون تن بوده که نسبت به سال قبل 2.8 درصد رشد داشته است. اما میزان تولید سیمان در سال 2012 نسبت به سال 2008 معادل 30 درصد رشد داشته است. میانگین نرخ رشد تولیدات جهانی سیمان از سال 2004 تا 2009 معادل 6.5 درصد بوده ولی در طول این مدت نرخ رشد سالانه چین بیش از 11 و هند بیش از 8 درصد بوده است. نرخ رشد تولید سیمان در جهان طی سال 2010 تا 2012 معادل 9.9 درصد بوده است.
جدول –کل تولیدات سیمان جهان (منبع: USGS )
در نمودار بالاروند تولیدات سیمان در جهان قابل مشاهده است.
3.2. کشورهای مهم تولید کننده سیمانچین بزرگترین تولید کننده سیمان است. تولیدات این کشور بیش از دو برابر 14 کشور بعدی که تولید کننده عمده سیمان هستند، می باشد. بعد از چین، کشور هند بزرگترین تولید کننده سیمان و بعد از آن ایران می باشد.
در نمودار زیر 15 کشور عمده تولید کننده سیمان قابل مشاهده است.
نمودار8 – کشورهای عمده تولیدکننده سیمان (ارقام به میلیون تن)
ژاپن 14 میلیون تن اضافه تولید داشته و شکاف اضافه تولید این کشور از تمام کشورها بیشتر است. کشور چین که بزرگترین تولید کننده و مصرف کننده سیمان است، 10 میلیون تن در سال 2011 اضافه تولید داشته است. کشور ایران همانند چین 10 میلیون تن اضافه تولید داشته است. اما آمریکا حدودا 6 میلیون تن کمبود تولید داشته و مجبور است اضافه مصرف خود را وارد کند.
1.صادرات و واردات سیمان
در نمودار زیر میزان صادرات و واردات سیمان در نقاط مختلف جهان آورده شده است.نمودار – صادرات و واردات سیمان در سال