بهای نفت در بازارهای جهانی در آخرین روز معاملاتی هفته با کاهش روبرو شد تا در پایان یک هفته ی کاری از قله ی سه ساله ی خود بطور کامل عقب بنشیند. گزارش ها و اخبار منتشر شده در طول هفته ی قبل در مجموع با سنگین کردن کفه ی عرضه موجب شد تا از تب خرید در بازار کاسته شود و قیمت ها نزولی گردد. نفت وست تگزاس که در ابتدای هفته 67 دلار و 11 سنت داد و ستد می شد، پس از نوسانات روزهای دوشنبه و سه شنبه، یک روند صعودی را در روز چهارشنبه آغاز کرد و تا 68 دلار و 41 سنت افزایش یافت، ولی پس از آن با اخباری که از اوپک رسید و اعلام وزیر نفت روسیه و عربستان مبنی بر افزایش تولید در صورت بالاتر رفتن قیمت ها در نتیجه ی تاثیر تحریم های نفتی بر ایران و ونزوئلا، از التهاب بازار کاسته شد. بدنبال آن اعلام موجودی نفت و میعانات سوختی امریکا هم با توجه به رشد عرضه امریکا مزید علت شد تا قیمت ها سیر نزولی خود را ادامه دهند. و در نهایت روز گذشته با انتشار گزارش بیکر هیوز از افزایش دکل های نفتی در امریکا این روند ادامه یافت و در پایان هفته بهای نفت با نزدیک 2.5 دلار کاهش به 65 دلار و 87 سنت رسید. نفت برنت اما شرایط کم نوسان تری را در پیش دارد. نفت سبک دریای شمال طی دو روز ابتدای هفته قبل با نوسان ملایم قیمت در حوالی 75 دلار و 50 سنت همراه بود و پس از آن در نیمه دوم هفته با توجه به التهاب قیمت در امریکا تا 78 دلار و 48 سنت رشد کرد و در همین محدوده قرار گرفت. با این حال افزایش تولید و عرضه امریکا موجب شد تا بازار خود را در افق خلاص شدن از مازاد عرضه قدری دور تر ببیند و نگرانی از افزایش تولید و دامن زدن به مازاد عرضه موجب شد تا برنت هم شاهد فرود قیمت به 76 دلار و 61 سنت باشد. رشد قیمت نفت در هفته های اخیر بیش از آنکه متکی به داده های اقتصادی باشد، ناشی از اثرات روانی اقدامات سیاسی و ژئوپلیتیکی است. نگرانی از بر هم خوردن امنیت در خاورمیانه و منجر شدن اقدامات امریکا به بی ثباتی در منطقه، از مهم ترین دلابل رشد قیمت ارزیابی می گردد. پس باید این را در نظر داشت که با محو شدن این نگرانی ها دوباره آرامش به بازار باز خواهد گشت. همچنان که محمد بارکیندو در نشست اوپک پلاس گفت، اوپک تلاش می کند تا با تعامل میان اعضا و ایالات متحده شرایطی را ایجاد کند که ثبات نسبی قیمت به بازار نفت باز گردد. او همچنین گفت که امریکا از اوپک می خواهد که قیمت را کنترل کند و این اولین درخواست از این نوع نیست. قبل تر هم هند این درخواست را به اوپک ارائه کرده بود. تحولات هفته قبل را می توان اینگونه ارزیابی کرد که بازار از دامن حواشی و محتملات آتی خود را کمی خلاص کرده و دوباره داده های منطقیِ دو بازوی عرضه و تقاضا عنان قیمت را بدست گرفته اند. باید اشاره داشت که بیشترین دلیل رشد قیمت و عبور برنت از 80 دلار طی هفته های اخیر ناشی از احتمال کاهش عرضه نفت در آینده بود، در نتیجه تحت تاثیر تحلیل و پیش بینی آینده بازار قرار داشت. در حالی که داده های جدید که در ادامه به آن اشاره می شود، حکایت از این دارد که فاکتورهای محقق شده و واقعی این نگرانی را تا حد زیادی کمرنگ می کنند. در واقع اگر بر اساس داده ها اظهارنظر کنیم باید نگرانی مان بیشتر از کمبود عرضه و مازاد تقاضا باشد تا اینکه از بابت افزایش تولید و ایجاد مازاد عرضه نگران شویم. نگاهی به تازه ترین گزارش های نفتی بر اساس تازه ترین گزارش موسسه بیکر هیوز که دیروز منتشر شد، تعداد تجهیزات حفاری جدید در امریکا 2 دکل افزایش یافته و به 861 رسیده که بالاترین سطح بکارگیری آن از مارس 2015 محسوب می شود. افزایش در فعالیت های حفاری به این میزان، در مجموع، تولید نفت امریکا را 215 هزار بشکه در روز بالا برده و بر اساس گزارش سازمان اطلاعات انرژی امریکا به 10 میلیون و 470 هزار بشکه رسانده است. تا این کشور پس از روسیه با 11 میلیون بشکه تولید در روز، دومین تولید کننده نفت در جهان باشد. همچنین، گزارش جدید این سازمان نشان می دهد که میزان موجودی تجاری در انبار شرکت ها، 3 میلیون و 620 هزار بشکه کاهش یافته در حالی که پیش بینی می شد این کاهش 400 هزار بشکه باشد. ولی شاخص های مربوط به تقاضای نفت آنچنان که انتظار می رفت قدرتمند ظاهر نشده است. بر اساس گزارش موسسه نفت امریکا که هفته قبل منتشر شد، میزان ذخایر در مقابل پیش بینی کاهش 1 میلیون و 300 هزار بشکه ای، یک میلیون بشکه افزایش یافته است. بر این اساس می توان گفت که افت بهای نفت در صورت ادامه این روند هیچ دور از انتظار نیست. البته باید در نظر داشت که رسیدن فصل گرما و افزایش مسافرت ها می تواند تقاضای پالایشگاهی را افزایش دهد، ولی حداقل تا آن زمان لازم است که سرعت رشد عرضه قدری مهار گردد. اثر تحولات تحولات بین المللی بر قیمت نفت علاوه بر این، تحولات بین المللی با اقدامات تجاری جدید امریکا در جهت کنترل منافع اتحادیه اروپا و شرکای تجاری امریکای شمالی، تنش هایی را موجب گردیده که می تواند به رشد اقتصادی جهان لطمه وارد کند. امریکا دو روز قبل از افزایش تعرفه های واردات محصولات فولاد و آلومینیوم از اروپا خبر داد. میزان این تعرفه ها به موجب دستور رئیس جمهور امریکا برای فولاد 25 درصد و برای آلومینیوم 10 درصد اعلام گردید. این اقدام با برانگیختن اروپا به اقدامات تلافی جویانه و متقابل می تواند از حجم تجارت جهانی بین اتحادیه اروپا و امریکا بکاهد و بدنبال آن رشد اقتصاد جهانی را با کاهش روبرو کند که بر قیمت نفت اثر منفی دارد. چرا که می دانیم، افزایش تقاضای انرژی رابطه ی مستقیمی با افزایش رشد اقتصادی جهان دارد. همچنین مناسبات چین و امریکا نیز در حال تحول است. اصرار امریکا برای جبران کسری تراز تجاری این کشور با چین، آن هم از طریق افزایش تعرفه بر واردات از آن، موانع تجارت آزاد را افزایش می دهد و اثر کاهنده بر صادرات چین به امریکا خواهد داشت. این امر هم می تواند به کاهش رشد اقتصاد چین بینجامد و با توجه به جایگاه چین بعنوان دومین اقتصاد جهان که مصرف کننده نیمی از انرژی جهان است، می توان انتظار داشت که قیمت نفت را تحت تاثیر قرار دهد. نفت بعنوان اصلی ترین منبع انرژی جهان که علاوه بر ارزش اقتصادی، اهمیت استراتژیک بالایی نیز دارد، علاوه بر متغیرهای اقتصادی از تنش ها، رویارویی ها و تحولات سیاسی و اقتصادی متعددی تاثیر می پذیرد. به همین دلیل در شرایط کنونی، علی رغم اینکه متغیرهای عرضه و تقاضا نشان می دهند که قیمت می تواند در محدوده ی 65 تا 70 دلار متعادل باشد، انتظارات روانی بازار اثر افزایشی بر قیمت داشته است و هنوز چشم اندازی از فروکش کردن این آثار روانی به چشم نمی آید. علی مرتضوی تحلیلگر شرکت بین المللی آلپاری