نگاه بنیادی:پالایشگاه نفت تهران( شتران)

• شرکت در یک نگاه
• 
• معرفی شرکت
• شرکت پالایش نفت تهران فعالیت خود را در زمینه پالایش نفت خام و تولید فرآورده های نفتی و تامین خوراک صنایع پایین دستی  از سال ۱۳۷۷ آغاز نموده و هم اکنون حدود ۱۳ درصد از فرآورده های نفتی مورد نیاز کشور را تولید می نماید. محصولات استراتژیکی نظیر بنزین، سوخت جت و روغن خام در کنار چندین محصول با ارزش دیگر مانند گاز مایع، نفت سفید، نفت کوره، انواع حلال و گوگرد تولید می کند. در خصوص محصولات پالایشی به ویژه محصولات استراتژیک در حال حاضر بازار داخلی با کمبود عرضه مواجه است و پالایشگاه نفت تهران در کنار سایر شرکت های پالایشی نیاز داخلی را تامین می کنند. محصولات شرکت نظیر نفت گاز، بنزین و نفت سفید دارای کیفیت بالا بوده و منجر شده که این محصولات تا حد امکان در تهران و شهرهای بزرگ مجاور مصرف شوند.
• موضوع فعالیت شرکت طبق اساسنامه:
• احداث، راه اندازی و بهره برداری از کارخانجات صنعتی به منظور تولید، بازاریابی، فروش، صدور انواع مختلف محصولات نفتی، شیمیایی و مشابه
• دریافت، معاوضه (سوآپ) و خرید خوراک پالایشگاه (نفت خام، مایعات گازی، گاز طبیعی و محصولات جانبی پتروشیمی) از شرکت ملی نفت ایران، شرکت ملی گاز ایران و یا هر عرضه کننده داخلی و خارجی دیگر
• انجام عملیات پالایش و فرآورش نفت خام و سایر هیدروکربورها و ساخت فرآورده های نفتی از قبیل بنزین، نفت سفید، نفت گاز، نفت کوره و سایر مشتقات و فرآورده های جنبی
• انجام هرگونه عملیات به منظور عرضه مواد مندرج در اساسنامه
• ظرفیت تولید این پالایشگاه هم اکنون ۲۵۰ هزار بشکه در روز است. خوراک پالایشگاه تهران شامل نفت خام میادین نفتی اهواز و آسماری و دزفول شمالی بوده که از طریق خط لوله ۲۶ اینچی دریافت می شود.
• شرکت پالایش نفت تهران در سال ۱۳۹۰ در فهرست شرکت های ثبت شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار پذیرش شده است.
• ترکیب سهامداران
• سرمایه اولیه شرکت در بدو تاسیس مبلغ یکصد میلیون ریال بوده که طی چند مرحله به شرح زیر به مبلغ ۴۴٫۰۰۰٫۰۰۰ میلیون ریال افزایش یافته است. شرکت اخیرا سرمایه خود را به ۴۴ هزار میلیارد ریال از طریق صدور سهام جدید در یک مرحله که ۱۶ هزار میلیارد ریال آن از محل سود انباشته و ۴ هزار میلیارد ریال آن از محل اندوخته طرح و توسعه می باشد، به منظور تامین مالی برای پروژه CCR، جبران مخارج سرمایه ای انجام شده و استفاده از معافیت های مالیاتی افزایش داده است.
• 
• مقایسه ظرفیت با سایر پالایشگاه های کشور
• 
• 
• همانطور که مشخص می باشد شرکت پالایش نفت تهران در چند سال گذشته شاهد نوسانات بسیاری در سودآوری خود بوده است که عمدتاً ناشی از تغییرات قیمت نفت و فرآورده های نفتی می باشد. همان طور که در نمودار زیر مشاهده می شود، حاشیه سود ناخالص شرکت طی چند سال اخیر بهبود یافته و با افزایش نرخ ارز، احتمال ادامه روند فوق دور از ذهن نمی باشد.
• روند رو به رشد حاشیه سود شرکت عمدتا تحت تاثیر افزایش نرخ ارز می باشد. مطابق مصوبه هیئت وزیران از آبان ماه ۹۷ نرخ نیما به جای نرخ مبادله ای مبنای محاسبات قرار گرفته است. بخشی از افزایش سود سال ۱۳۹۷ بواسطه افزایش نرخ تسعیر ارز و تاثیر آن بر سود و زیان نگهداری موجودی فرآورده در صنایعی که موجودی فرآورده زیادی دارند می باشد.
• نرخ فروش فرآورده های ویژه بر اساس نرخ های اعلامی از سوی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران و انجمن صنفی کارفرمایی شرکت های پالایش نفت می باشد.
• شاخص سود خالص به ازای هر بشکه نفت خام تصفیه شده طی سه سال گذشته به شرح جدول زیر بوده است:
• 
• تولید و فروش
• تولید شرکت در ۳ سال گذشته بصورت زیر بوده است:
• 
• در صنعت پالایش مهمترین عامل جهت کارآمدی پالایشگاه میزان تولید شرکت در محصولات سبک تر (ارزش افزوده بالاتر) می باشد. فرآورده های همچون بنزین، نفت گاز و سوخت جت از جمله این موارد می باشد و نفت کوره نیز بدلیل ارزش پایین تر از نفت خام محصول نامطلوب محسوب می شود.
• پالایشگاه های کشور (بجز پالایشگاه نفت اراک) بدلیل آنکه از پیچیدگی پایینی برخوردار می باشند میزان نفت کوره تولیدی در آنها بالا می باشد. هر چه درصد محصولات با ارزش افزوده در میان پالایشگاه ها بیشتر باشد حاکی از ارزش مازاد ایجاد شده در پالایشگاه می باشد. درصد تولید فرآورده سبک به نفت خام در پالایشگاه تهران در سالهای گذشته به صورت زیر بوده است:
• 
• فروش شرکت در ۳ سال گذشته بصورت زیر بوده است:
• 
• بهای تمام شده کالای فروش رفته
• به طور معمول بیش از ۹۵% از بهای تمام شده محصولات فروش رفته پالایشگاه ها را هزینه مواد مستقیم مصرفی (بهای نفت خام) تشکیل می دهد. افزایش بهای تمام شده در نتیجه افزایش قیمت جهانی و همچنین افزایش نرخ تسعیر ارز می باشد.
• نرخ گذاری نفت خام و فرآورده ها
• بر اساس ماده یک قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (۲)، نفت خام تحویلی به پالایشگاه ها برای یک بشکه نفت خام معادل ۹۵ درصد متوسط بهای محموله های صادراتی نفت مشابه در هر ماه شمسی محاسبه گردیده و مقرر شده که قراردادهای لازم با شرکت‏های تولیدی نفت و گاز منعقد و مطابق آیین نامه اجرایی مربوطه تسویه حساب شود.
• 
• با فرض ۳۶۰ روز کاری در سال، ظرفیت مصرف شرکت برای پالایش نفت خام به ترتیب زیر محاسبه می گردد:
• 
• راندمان پالایشگاه
• ضریب تبدیل نفت خام به فرآورده های تولیدی میزان راندمان شرکت را نشان می دهد. بخشی از نفت خام ورودی پالایشگاه ها صرف تولید انرژی، ضایعات و ... می شود.
• 
• ضریب تبدیل نفت خام به فرآورده ها از میزان تولید فرآورده به نفت خام و سایر مواد مصرفی بدست آمده است؛ از اینرو تغییرات موجودی در کالای نیمه ساخته شده می تواند تاثیر بسزایی در این نسبت داشته باشد؛ لکن در بازه زمانی بلند مدت می تواند به عنوان مبنای مناسبی جهت محاسبه راندمان پالایشگاه باشد.
• هزینه های دستمزد و سربار
• در پالایشگاه های کشور هزینه های دستمزد و سربار بخشی ناچیزی از بهای تمام شده را شامل می شود. علت رشد هزینه های سربار، عمدتا ناشی از افزایش حقوق و مزایای کارکنان و هزینه آب و برق و گاز مصرفی می باشد.
• پیش بینی کارشناسی سود هر سهم سال ۱۳۹۸
• 
• 
• متوسط راندمان شرکت در سال گذشته ۹۹٫۸ درصد بوده است. برای نه ماهه پایانی سال جاری راندمان سال گذشته ۹۹٫۸ درصد در نظر گرفته شده است:
• 
• نرخ ارز از جمله مهمترین متغیرهای اثر گذار بر سودآوری پالایشگاه ها می باشد که مبنای آن نرخ نیمایی می باشد. مطابق مصوبه هیئت وزیران از آبان ماه سال ۹۷ نرخ نیما به جای نرخ مبادله ای مبنای محاسبات قرار گرفته است. با توجه به رابطه متقابل بهای تمام شده و درآمدهای عملیاتی شرکت با نرخ تسعیر ارز و در صورت ثابت فرض کردن سایر عوامل و متغیرهای تأثیر گذار، به ازای هر یک درصد تغییر در نرخ تسعیر ارز، سود ناخالص شرکت بدون تغییر دادن نسبت حاشیه سود ناخالص، یک درصد تغییر می یابد.
• لازم به ذکر است شرکت های پالایش نفت به نوسانات قیمت نفت و فرآورده ها بسیار حساس می باشند و در صورتیکه نوسانات شدید باشد به دلیل تغییر ارزش موجودی ها و فاصله زمانی تعدیل قیمت فرآورده ها متناسب با نفت خام می تواند شرکت سود (زیان) قابل ملاحظه ای شناسایی نماید. کما این که همین اتفاق در سال جاری نیز به وقوع پیوست و شرکت در پایان سه ماهه با مقدار موجودی ۵۲۲ هزار تن نفت کوره مواجه شد. در برآورد صورت گرفته فروش موجودی ها لحاظ نشده است، اما چنان چه این اتفاق بیافتد، سود هر سهم شرکت می تواند تا ۲۰۰ ریال افزایش یابد.
• تحلیل حساسیت
• سودآوری شرکت در سال ۹۸ بر اساس تغییر نرخ دلار (ریال) و نرخ نفت خام می تواند به صورت زیر متفاوت باشد:
• 
• نتیجه گیری
• با فرض در نظر گرفتن نسبت قیمت به درآمد ۵ (بدلیل عدم رشد تولید قابل توجه در سالهای آتی و نرخ بازده بدون ریسک در حدود ۲۰ درصد) و سود کارشناسی ۱٫۱۴۷ ریال برای سال ۹۸ ارزش ذاتی پالایش نفت تهران ۵٫۷۳۵ ریال محاسبه می گردد.
• 
• پالایشگاه های کشور از پیچیدگی بالایی برخوردار نمی باشد و به همین علت میزان تولید فرآورده های سنگین در حدود ۳۰ درصد تولیدات را شامل می شود. اگر نفت خام و میعانات گازی تحویلی، شامل ۵ درصد تخفیف نباشد، پالایشگاه ها زیان ده خواهند بود و سرمایه گذاری قابل توجیه به شمار نمی آیند.
• وزارت نفت در سالهای گذشته تصمیم گرفته است در پالایشگاه های کشور طرح های بهبود کیفی و اصلاح فرآیند را اجرا نماید. بهبود کیفی منجر به به افزایش تولید بنزین و نفت گاز با استانداردهای بین المللی خواهد شد و اصلاح فرآیند تولید میزان تولید نفت کوره را کاهش داده و به میزان ۱۰ درصد خواهد رساند. در حال حاضر تنها شرکت پالایش نفت اراک طرح بهبود فرآیند را انجام داده است؛ لکن سایر پالایشگاه ها در حال مذاکره جهت انجام آن هستند و برخی دیگر قراردادهای آن را به امضا رسانده اند.
• پالایشگاه های کشور در تهیه نفت خام مورد نیاز و فروش فرآورده ها با محدودیت روبرو می باشند بطوریکه این امر تنها می بایست از طریق شرکت ملی پالایش و پخش صورت پذیرد. از اینرو در نرخ گذاری فرآورده های نفتی و نفت خام تحویلی هیچ دخالت و اعتراضی نمی توانند داشته باشند.
• شرکت پالایش نفت تهران  با افزایش سرمایه ای که اخیرا به ثبت رسانده، گام مهمی در جهت بهبود فرآیند تولید برداشته است که علاوه بر تولید محصولات طبق استاندارد ها باعث رشد میزان تولید نیز خواهد شد.
• افزایش نرخ ارز از دیگر عواملی است که می تواند شرکت را با افزایش سودآوری روبرو نماید. رشد نرخ دلار در سال جاری برای شرکت مفید ارزیابی می گردد.
• در نتیجه شرکت پالایش نفت تهران در آینده میتواند با اجرای طرح های توسعه، تبدیل فرآورده به محصولی با ارزش افزوده بالاتر و افزایش نرخ ارز با رشد سودآوری همراه گردد؛ از اینرو قیمت فعلی آن جهت سرمایه گذاری مناسب ارزیابی می شود.
• در نتیجه با درنظر گرفتن مطالب ذکر شده، قیمت ۴٫۹۵۰ریال برای سرمایه گذاری در سهام شرکت پالایش نفت اصفهان می توان مناسب ارزیابی گردد.
• منبع:گزارش هفتگی بازار -کارگزاری بانک رفاه -غزال تیراندازی

پالایشگاه نفت تهران