کاهش بهای نفت برای سومین هفته متوالی

حرکت جهانی بازارهای سهام کماکان کسانی را که بدنبال موقعیت صعودی در بازار هستند ناامید نموده، تا جاییکه بسیاری از سرمایه گذاران بین ارتباط میان بازار سهام و بازار کالاهای اساسی شک کرده اند. از طرفی افزایش تولید و کاهش تقاضای موثر در امریکا قیمت ها نیز دست به دست هم داده اند تا شاهد نوسانات منفی قیمت طلای سیاه باشیم. علیرغم افزایش قیمت در آخرین روز معاملاتی نفت، روند نزول هفتگی طلای سیاه در بازارهای جهانی ادامه دار شد و هر دو بازار لندن و نیویورک با افت نزدیک به ۳ درصدی قیمت به کار خود پایان دادند. تا برای سومین هفته ی متوالی شاهد کاهش قیمت باشیم. همانطور که پیش بینی می شد با کوچک شدن فضای انتظارات در خصوص رالی قیمت در اوایل هفته ی گذشته نفت به کف کانال صعودی خود نزدیک شد. قیمت هر بشکه نفت خام در بازار لندن طی دیروز ۸۰ سنت افزایش یافت ولی نتوانست از ۷۷ دلار و ۶۸ سنت بالاتر برود تا نسبت به هفته ی قبل ۲٫۸ درصد کاهش را تجربه نماید. در بازار نیویورک نیز اوضاع بهتر نبود و نفت خام تگزاس با وجود افزایش ۲۹ سنتی قیمت پایانی در یک روز، به ۶۷ دلار و ۶۲ سنت رسید و کاهش ۲٫۲ درصدی را برای سومین هفته ی متوالی در کارنامه ثبت کرد. ادامه افت تقاضای موثر و رشد تولید در تازه ترین گزارش های نفتی تازه ترین گزارش موسسه نفت امریکا نشان می دهد که تقاضای موثر در هفته ی قبل با کاهش همراه بوده. بر اساس این گزارش سطح ذخایر نفتی طی هفته ی گذشته ۹ میلیون و ۸۸۰ هزار بشکه افزایش داشته است. همچنانکه پیشتر پیش بینی شده بود، با اتمام فصل گرما و به سر رسیدن تعطیلات تابستانی و کاهش مسافرت ها، میزان تقاضا کاهش می یابد و این کاهش اثر خود را بر روی افزایش سطح ذخایر و موجودی ثبت شده نشان می دهد. همچنین، گزارش سازمان اطلاعات انرژی حاکی از این است که سطح موجودی تجاری شرکت ها با توجه به افزایش تولید نفت، افزایش یافته است. بر اساس تازه ترین گزارش این سازمان، میزان موجودی تجاری شرکت ها در هفته ی اخیر رشدی معادل ۶ میلیون و ۳۴۶ هزار بشکه داشته است. این در حالی است که پیش بینی می شد میزان موجودی ها ۳ میلیون و ۶۹۰ هزار بشکه رشد داشته باشد. افزایش بیشتر از موجودی نشان می دهد که رشد تولید از انتظار بازار بیشتر بوده و موجب فشار بر قیمت می گردد. همچنین گزارش روز جمعه ی موسسه بیکر هیوز از تعداد دکل های جدید حفاری نیز نشان می دهد که تعداد دکل های جدید با ۲ دستگاه افزایش به ۸۷۵ دکل رسیده است. افزایش این دکل ها، احتمال رشد تولید را در ماه های آینده افزایش می دهد و چشم انداز رشد عرضه را تقویت می کند که می تواند به کاهش قیمت نفت کمک کند. بررسی همبستگی بازار سهام و نفت کاهش بهای نفت در حالی بود که بازارهای سهام نیز روندی نزولی و پر نوسان را پشت سر می گذارند. شاخص S&P500 با از دست دادن ۴۶٫۹ واحد، افت ۱٫۷۳ درصدی را تجربه کرد و شاخص داوجونز با ریزش ۲۹۶ واحدی، ۱٫۲ درصد کاهش داشت در همین بین شاخص نزدک با سقوط ۲٫۳۴ درصدی در یک روز، بیشترین ریزش را در میان سایر شاخص ها ثبت نمود. شاخص های اروپایی DAX و FTSE100 نیز حال و روز بهتری نداشتند و نزدیک به یک درصد از ارزش خود را از دست دادند. این در حالی است که تا پیش از این در تئوری چنین بود که بازار نفت و سایر کامادیتی ها بطور مستقیم به بازارهای سهام ارتباط ندارند و ریزش بازارهای سهام بر آن ها تاثیری نمی گذارد. زیرا این بازارها مبتنی بر دارایی های واقعی با ارزش ذاتی هستند و همبستگی با بازار سهام ندارند. از اینرو بسیاری از مدیران پورتفو برای کنترل ریسک خود، دارایی شان را بین بازارهای کامادیتی و سهام تقسیم می کردند. ولی هفته ی گذشته علاوه بر اینکه سرمایه ی فعالان بازارها با چالش جدی مواجه شد، این تئوری قدیمی نیز دستخوش تردید بسیاری از فعالان اقتصادی شد و موجب سردرگمی آن ها گردید. این امر نشان می دهد که در واقعیت بازارهای کامادیتی و سهام تحت تاثیر یک ریسک ویژه واقع شده اند که طلا در این میان بیشتر بعنوان یک دارایی امن توانسته توجه خریداران را به خود جلب کند. در میان نظرات متعددی که برای توضیح این مسئله وجود دارد. پیشنهاد می شود، به مفهوم VAR (Value at Risk) دقت بیشتری داشته باشیم. این پارامتر آماری که میزان ریسک پورتفو را بر اساس بدترین سناریوی ضرر در یک بازه ی زمانی معین اندازه گیری می کند از فاکتورهای تعیین کننده ی تصمیم گیری مدیران سبدهای دارایی است. رشد چشمگیر VAR در یک ماه اخیر معامله گران بازار نفت را به کاهش موقعیت های باز در بازار سوق داد بطوریکه مجموع قرارداهای خرید بلندمدت و خرید سفته بازانه بر روی برنت و نفت تگزاس طی دو هفته ی اخیر کاهش ملموسی یافت و بسیاری از صندوق ها با دارایی های متنوع، موقعیت های باز خود را در نفت خام بستند تا بتوانند میزان ریسک سبدهاشان را کنترل کنند. از طرف دیگر دلایل متعددی دست به دست هم داد تا بازار سهام با نوسانات منفی جدی روبرو شود. بررسی سایر عوامل موثر بر بهای نفت نپذیرفتن بودجه ی ایتالیا و عدم همراهی با کسر بودجه ی کم سابقه ی این کشور توسط بانک مرکزی اروپا و عدم تغییر سیاست های پولی این بانک موجب شد تا یورو تضعیف و شاخص دلار تقویت شود. همچنین افزایش سود ارواق قرضه و چشم انداز افزایش نرخ بهره برای چهارمین بار در دسامبر موجب گردید تا شاخص دلار تقویت و بازارهای سهام با افت همراه شوند. ریزش بازارها بدلیل اینکه قبلا موقعیت های باز در نفت برای مدیریت ریسک بسته شده بود نتوانست به رشد قیمت نفت بیانجامد و سرمایه گذاران را به سمت حفظ ارزش دارایی از طریق طلا هدایت نمود. در نتیجه بر خلاف بیشتر مواقعی که شاهد بوده ایم، افت بازار نفت و سهام بدلیل بالا بودن ریسک بازار نفت، همزمان گردید. گذشته از شرایط بازار سهام، سرمایه گذاران نفتی شاهد سیگنال های متفاوتی از سوی اوپک و عربستان هستند که موجب شده تا با احتیاط بیشتری رفتار کنند. یکی از این سیگنال ها احتمال اجرای مجدد توافق کاهش تولید تا پایان سال جاری میلادی است. مقامات اوپک روز پنجشنبه عنوان کردند در صورت مشاهده ی افزایش در ذخایر جهانی نفت بار دیگر به توافق کاهش تولید باز خواهند گشت. نماینده ی عربستان در اوپک روز پنجشنبه به رویترز گفت توافق برای کاهش تولید ممکن است قبل از پایان سال باشد. ولی از طرف دیگر، وزیر نفت عربستان، خالد الفالح قبلا عنوان کرده بود که کشورش حاضر است هرگونه کاهش تولید در اثر اجرای تحریم های امریکا علیه ایران را جبران نماید. بنظر می رسد که با مشکلات دیپلماتیک میان عربستان و غرب بر سر اتفاقات اخیر کنسولگری این کشور در ترکیه، عربستان بدنبال حفظ اهرم های چانه زنی خود از طریق توان تولید نفت می باشد. از اینرو افت کنونی بهای نفت را می توان به دلایل بنیادی و ابهام در شرایط ژئوپلتیک مربوط دانست و بنظر می رسد بازار برای تصمیم گیری در خصوص سرمایه گذاری های آتی نیاز به اطلاعات یا سیگنال های شفاف تر و کمتر پیچیده ای دارد. در عین حال، گذشته از اخبار سیاسی، شرایط بنیادی نفت تایید می کنند که فشار بر قیمت می تواند ادامه داشته باشد. علی مرتضوی تحلیلگر شرکت بین المللی آلپاری